Franz Heinrich Scheffer, geboren 29 sept 1809 in Dissen, gedoopt 1 okt 1809

Auszug aus dem Geburts- und Taufregister des Kirchenbuchs zu Dissen Franz Heinrich Scheffer Sohn des Heinrich Scheffer und der Clara Beins, ist geboren am neun und zwanzigsten September d(es) J(ahres) Eintausend achthundert neun /: 29 Sept 1809 :/ und getauft am ersten October /: 1 Oct:/ des nehmlichen Jahres

Dissen am fünfzehnten April d(es) J(ahres) Achtzehnhundert sechs und dreißig /15 Apr. 1836/ für die T… dieses Auszugs Ad Kreß (?) Pastor.
Die Authenticität dieses Taufzeugnißes der ersten hiesigen Herren (?) Predigers Kreß wird hiermit bewahrheitet durch den könig(lichen) Raht (?) und Notar Dissen 15ten April …
Nro. 605 1836

Franz Heinrich was één jaar oud toen zijn vader in ca 1810 met het leger van Napoleon meetrok in ‘der Slavischen feldzug’ en niet teruggekeerd is. In 1817 is moeder Clara overleden en bleef hij als wees achter, pas 8 jaar oud. Hoe het hem vergaan is in zijn jeugd, we weten het niet. Hij werd ‘ Glaeser’ (glaszetter?) en verver (volgens de bijlage bij zijn huwelijk), het beroep van zijn vader. Daar ligt nog wat uitzoekwerk.

In 1836 trouwt hij met Jennegien Meijer. Franz Heinrich is in de jaren daarvoor van Dissen naar Heemse gekomen, wellicht na de grote brand in Dissen van 1832, hij is komen wonen op de Brink, waar precies heb ik niet kunnen achterhalen. Dissen ligt op ca 140 km van Heemse, een flinke wandeling, maar niet ongebruikelijk. Er kwamen veel Duitse (jonge)mannen naar Nederland voor seizoenswerk voornamelijk in de landbouw.

De trouwakte met uitgewerkte tekst heb ik onder Heemse opgenomen en gaat hierbij:

Duidelijk is dat Franz Heinrich zijn grootouders niet gekend heeft en: ‘dat comparant Franz Heinrich Scheffer zich in de onmogelijkheid bevond teken van overlijden of bewezen van afwezigheid bij gebreke van derzelver woonplaats te weten, omtrent zijnen voornoemden vader en zijne grootouders, zo van vaders als moeders zijde over te leggen door denzelven ingevolge artikel 2 van het Domijn van den Staatsraad van den vierden Termidor van het dertiende jaar onder ede verklaard dat de plaats van het overlijden en die van den laatsten woonstede zijner bloedverwanten in de opgaande lijn hem onbekend is,’ Bij de trouwakte zijn een aantal bijlagen, zoals zijn doopbewijs afgegeven door ‘ Predigers Kreß ‘ van de Ev. Luth. kerk Dissen gewaarmerkt onder ‘ bewahrheitet durch den könig(lichen) Raht (?) und Notar Dissen ‘. Het doopbewijs van Jenniggien Meijer:

In het volgende deel het gezin van Jenniggien Meijer en haar voorouders. Ook zij kwam uit Duitsland ‘ oud 32 jaren, zonder beroep, geboren te Veldhuizen in de Graafschap Bentheim van het Koninkrijk Hanover voorschreven, wonende te Heemse meergemeld, meerderjarige dochter van wijlen Lukas Meier, in leven kuiper te Veldhuizen voorzeid en van dezes nagelaten aldaar nog zonder beroep wonende weduwe Janna Lüchenbroer. ‘

Verder bewijs van overlijden van moeder Clara Beins 1817, en aangenomen overlijden van Heinrich Scheffer, getekend door Ds Kress:

Ook Jenniggien had haar vader amper gekend, ze was pas 4 toen hij is overleden.

Er kwam nogal wat papierwerk aan te pas voor Jenniggien en Franz Heinrich konden trouwen een maand voor hun huwelijk werd er een dochter geboren, Clara Johanna, ‘erkend en gewettigd’ bij hun huwelijk 17-06-1836. We weten niet waar ze gewoond hebben, ja, in Heemse en aan de hand van getuigen bij huwelijk en geboorte komen we misschien bij de buren terecht. Geboorte Clara Johanna 1836: Hendrik Willem Zweers, kuiper 37 jr en Lambert Klement schoenmaker 36 jr. Huwelijk 1836: Hermannus Vinke oud onderwijzer 73 jr, Hermannus Vinke landbouwer 63 jr, Lambert Klement 31 jr Hendrik Kampman landbouwer 31 jr allen uit Heemse. Klement woonde op nr 8 Heemse in 1831, Hendrik Kampman op nr 55, Hermannus Vinke op nr 44 in 1833, Zweers op nr 17. Dan, 1837 FH Scheffer buren van ds Wieneke op nr 51 en FH Scheffer buren van DJ Waterink op nr 49. en FH Scheffer buren van Seine Bolks op nr 55 in 1840. Zweers en Klement woonden op de Brink, maar Wieneke en Bolks verderop voorbij de Molengoot. en Vinke dicht bij latere Welgelegen. Sluitend bewijs ontbreekt, maar mijn beste benadering zegt eerst op de Brink en later tegenover de Rustenbergh aan de Hessenweg.

Een opvallend bericht: Afscheiding 1840-1841 De inrichting van een kerkgebouw …
Inmiddels werd door de gemeente aangekocht van Hk. Lenters het destijds door G. Breukelman bewoonde plaatsje, genaamd “Het Veldsink” te Heemse, voor de som van f 1600.-.
Het kasboek noemt als leveranciers: De Moen (steenen) en Makkinga (hout) te Ommen, F. H. Scheffer (verfwerk) te Heemse, wed. Sierink (ijzerwerk) te Hardenberg e. a. Waarom opvallend? Franz Heinrich wordt niet genoemd bij de ledenlijst van de Afgescheidenen en bleef kennelijk lid van de Ned Herv. kerk in Heemse. Daarover later meer.

Er worden 6 kinderen geboren uit het huwelijk van Franz Heinrich en Jenniggien:

Onze lijn vervolgt met Herman Hendrik Scheffer in het volgende deel.

Franz Heinrich is niet oud geworden, hij is overleden op 26 november 1845, hij was pas 36 jaar oud. Jenniggien bleef achter met 6 jonge kinderen. Ze is een paar jaar later getrouwd met Johannes Jacobus Schribels, eveneens schilder van beroep en waarschijnlijk als schildersknecht werkzaam geweest bij Franz Heinrich. Daarover in het vervolg meer.